Al het geld van alle Nederlanders is verdeeld onder een aantal banken. Grote banken en soms ook wat kleinere banken, maar welke instanties zijn nou de grootste van Nederland en hoe hebben ze dat voor elkaar gekregen.
Ons geld staat altijd bij een bank. Hoeveel je erop hebt staan en hoe je je geld eventueel verdeelt, kunnen we allemaal zelf bepalen. Toch heeft iedereen een Nederlandse bankrekening nodig. Om je salaris op gestort te krijgen, om je rekeningen te betalen, om gebruik te maken van Tikkie, leuke spullen online te kopen, huur te betalen, een creditcard aan te schaffen, spaargeld op te stallen en nog veel meer andere dingen.
Financieel de grootste
De Nederlandse bankensector wordt gekenmerkt door een klein aantal banken met een groot marktaandeel. De vijf grootste banken, ING, Rabobank, ABN AMRO, BNG Bank en NWB Bank, hebben al jarenlang gezamenlijk meer dan 90% van de totale assets in hun bezit.
ABN AMRO heeft over 2022 een winst geboekt van €1.867 miljoen, maar liefst 50 procent meer dan in 2021 (€1,2 miljard). Bij de presentatie van de jaarcijfers maakte de bank ook gelijk bekend opnieuw €500 miljoen in eigen aandelen te kopen.
ING had onder meer last van de oorlog in Oekraïne. De hogere rente van de laatste tijd is wel gunstig voor de bank, die maakt het makkelijker om meer winst te maken op het verstrekken van kredieten. Onderaan de streep bleef in 2022 een kleine 3,7 miljard euro winst over, tegen bijna 4,8 miljard euro een jaar eerder. In 2021 slaagde ING er nog in om zijn jaarwinst bijna te verdubbelen. De bank profiteerde destijds flink van de weer aantrekkende economie na de dip van de coronacrisis. Maar na de uitbraak van de oorlog in Oekraïne zag ING de kwartaalresultaten alweer ruimschoots halveren. Een schommelend resultaat dus.
De Rabobank boekte ook een prima winst in het afgelopen jaar. Ze kwamen uit op een winst van bijna 3 miljoen euro. Het werd 2,8 miljoen om precies te zijn. Deze bank investeerde fors in het bestrijden van witwaspraktijken. Dat lijkt een goede zet als je kijkt naar de winstmarge. De winst had natuurlijk groter kunnen zijn, zoals bij elk bedrijf afgelopen jaar, maar de oorlog tussen Rusland en Oekraïne speelt bij de Rabobank een rol.
Meeste werknemers
Welk bank heeft dan de meeste werknemers? We weten dat de grootste banken een enorme bijdrage leveren aan wekend Nederland. Zo zijn de Rabobank, ING en ABN AMRO samen, goed voor bijna 100.000 banen in ons land.
Rabobank is met zo’n 25.000 voltijdsbanen nog altijd een van de grootste. De bank heeft veel onlineverkeer. Net als elke grote bank zijn de werknemers van Rabo continu bezig om de website, de app en het algehele gebruik te verbeteren. We zijn natuurlijk allemaal gaan internetbankieren de laatste jaren. Dat heeft zeker banen gescheeld, maar er zijn ook veel banen bijgekomen. Denk bijvoorbeeld aan IT en klantenservice.
Bij ABN AMRO werken nu zo’n 22.500 mensen, ook een flink aantal werknemers voor een bank. Ten minste, voor een bank die het afgelopen jaar aardig wat filialen heeft laten sluiten. Ondanks die forse besluiten, behielden de meeste mensen hun baan. Na 2022 gaat er echter wel een groot deel van de banen verdwijnen, lieten ze in hun strategie weten.
Kantoren dicht
De grootste banken van Nederland, de ABN Amro, De Rabobank en de ING sloten gezamenlijk meer dan honderd filialen het afgelopen jaar. Daarin Blonk de ABN uit, die sloot van de 77 overgebleven kantoren nog eens 50 kantoren. Er zijn nog 27 kantoren open waar je terecht kan.
ING sloot in 2022 31 kantoren met een heldere redenering: ‘Als er drie klanten of minder in een uur komen, sluiten we de deuren’. Er komen wel vervangende servicepunten, zoals bij de Bruna. Er komt bij dat soort vestigingen een medewerken die speciaal opgeleid is in bankzaken, maar die dus ook de verkoop voor dat Brunapunt doet. Dat hebben 31 kantoren dus gevoeld in het afgelopen jaar.
Bij de Rabobank viel het relatief gezien nog redelijk mee. Daar sloten 21 filialen, maar dat komt ook doordat ze flexibele vestigingen hebben. Daar kunnen klanten aankloppen voor specifieke vragen. Daardoor is er nog wel persoonlijk contact mogelijk, maar kan het met minder middelen en vooral minder kantoorpanden.
Hoe maken banken winst?
Banken verdienen zelf hun geld door het verstrekken van de leningen en hypotheken. Als je geld leent bij de bank betaal je hierover rente. Je betaalt dus altijd meer geld terug aan de bank. Soms lenen banken ook geld uit aan elkaar of aan overheden. Ook hiermee verdient de bank geld door de rente die ze hierover ontvangt. Een bank verdient aan spaargeld van consumenten, bedrijven en overheden. Daarnaast lenen banken geld van elkaar of van beleggers om die leningen te verstrekken. Over al het kapitaal dat de bank aantrekt moet de bank ook weer rente betalen. Je krijgt bijvoorbeeld rente over je geld als je dit op een spaarrekening zet bij de bank. Banken zorgen er dus voor dat de rente die ze vragen voor hun leningen en hypotheken hoger is dan de rente die zij zelf betalen, om zo geld over te houden.
Omgevallen banken
Er is ook al een aantal grote banken omgevallen of overgenomen. Zoals DSN Bank en Fortis Bank. Als er een bankrun is, waardoor klanten hun geld opnemen kunnen de banken hun geld kwijtraken. Daardoor ontstaat er nog meer paniek ontstaat en willen klanten hun geld zo snel mogelijk van de bank halen. Een bank kan dan zonder geld komen te zitten en omvallen. Bij een grote bank grijpt de staat dan in om de bank te redden. De overheid heeft in 2008 de Nederlandse tak van Fortis/ABN AMRO overgenomen. In 2013 werd ook SNS REAAL genationaliseerd. Dit moest grote problemen voor de financiële stabiliteit en de economie voorkomen. In andere gevallen, zoals bij DSB-bank, kon de staat niks meer doen en is de bank uiteindelijk failliet gegaan met alle gevolgen van dien voor het bedrijf en haar klanten.
Crisis
Banken zijn vrij crisisgevoelig. Bijna alles in onze economie draait om groei en om geld. Krijgt de economie een klap, dan is dat ook slecht nieuws voor de banken en dus ook slecht nieuws voor ons, de burger. Omdat banken investeren in andere bedrijven, kan die economie voor banken snel omslaan als die bedrijven omvallen, maar het kan natuurlijk ook de andere kant opgaan. Tijdens de coronacrisis konden we een stuk minder geld uitgeven, dus spaarden we meer en werd er in sommige gevallen ook meer geïnvesteerd. Dat pakte juist weer goed uit voor de banken. Meer geld op de rekeningen, betekent meer kunnen investeren en mogelijk meer rendement halen.
